گیل رسا: بحران جمعیت و پیری کلیدواژه‌های نگران کننده ای هستند که چندین سال است درباره وضعیت ایران تکرار می‌شوند. این تکرارها در صدد تشویق جمعیت جوان به ازدواج و فرزندآوری است تا از پیری جمعیت و مشکلات ناشی از آن جلوگیری کند. اما در این بین «عدم اقدام به فرزندآوری» با «تمایل به فرزندآوری» یکی در نظر گرفته می‌شود. درحالی که آمارها نشان می‌دهد در کشور ما بین این دو گذاره تفاوت زیادی وجود دارد.
داده‌های پیمایش زندگی خانوادگی در ایران می‌گوید که 50درصد زنان متاهل ایرانی یا فرزندی ندارند یا فقط یک فرزند دارند. این درحالی است که ایران طی 30سال آینده، افزایش 300درصدی پیری را تجربه و کاهش یافتن تعداد فرزندان مشکلات بسیار زیادی را متوجه جامعه خواهد کرد. اما چرا برای زنان ایرانی فاصله زیادی بین فرزندخواهی و فرزندآوری وجود دارد؟
چالش‌های ذهنی مادران
پیمایش زندگی خانوادگی در ایران می‌گوید که علت فاصله زیاد بین فرزندخواهی وفرزندآوری زن ایرانی « نگرانی برای آینده فرزندان» است. پاسخگویان در این پیمایش به گزاره‌هایی مثل « چالش ذهنی آینده فرزندان» و «عدم اطمینان به شیوه زیست جاری در جامعه» را به عنوان نگرانی‌های خود برای به دنیا نیاوردن بچه، یاد کرده‌اند.
تاخیر در فرزندآوری
تاخیر در فرزندآوری هم از عواملی است که به عنوان یک خرده فرهنگ اشتباه میان خانواده‌های ایرانی جا افتاده است. زوجین معمولا در سالهای اولیه ازدواج تمایلی به فرزنددار شدن ندارند و طبق برخی آمارها میانگین فاصله ازدواج تا تولد اولین فرزند در بین زوجین ایرانی، 5سال است. حجیه رازقی، دانشیار جمعیت شناسی مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور در نشستی با اشاره به این موضوع گفت: « زنان با تحصیلات دانشگاهی و زنان شاغل و زنانی که در سال های اخیر ازدواج کرده اند، تأخیر در فرزندآوری را بیشتر از سایر گروه ها تجربه می کنند.»
این پژوهشگر حوزه جمعیت درباره فاصله ازدواج تا زمان تولد اولین فرزند در شهرهای مختلف گفت: « میانه فاصله ازدواج تا زمان تولد اولین فرزند در شهر تهران، ۳۳ ماه و میانه فاصله زمان تولد اولین فرزند تا تولد دومین فرزند ۸۴ ماه در مطالعه مورد بررسی بوده است. در یک فاصله ۱۲۰ ماهه (۱۰ سال از زمان ازدواج)، ۷ درصد از زنان بی فرزند باقی مانده و در یک فاصله ۱۲۰ ماهه (۱۰ سال)، از زمان تولد اولین فرزند ۷۰ درصد زنان به فرزند دوم رسیده اند. به‌عبارتی ۳۰ درصد از زنان تک فرزند باقی مانده اند. با افزایش فاصله ازدواج تا تولد اول، فاصله تولد دوم نیز افزایش یافته که می‌تواند ناشی از کاهش قابلیت باروری در سنین بالاتر باشد.»
«باروری پایین» با «افزایش سن ازدواج»، «افزایش فاصله بین موالید» و «تأخیر در فرزندآوری» مرتبط است و بخش مهمی از کاهش آهنگ رشد جمعیت کشور به افزایش سن ازدواج و سن فرزندآوری مربوط است که لازم است در سیاست‌های جمعیتی به این امر توجه کافی شود. اگرچه در جامعه ما و شهر تهران، ترجیحات باروری، بیشتر از دو فرزند است، با این‌حال زنان در بستر باروری پایین شهر تهران، فرزند دوم خود را با تأخیر به دنیا می آورند که این رفتار می‌تواند تأثیر منفی بر باروری کامل شده زنان داشته باشد و در صورت فقدان سیاست های مطلوب در راستای افزایش فرزندآوری، به باروری پائین تر نیز منجر خواهد شد.
حجت الاسلام سیدهادی موسوی در این راستا به خبرنگار گیل رسا با بیان اینکه اکنون جامعه ما به سمت پیری و سالمندی پیش می‌رود گفت: این در حالی است که اگر جامعه‌ای پویا و جوان بخواهیم داشته باشیم باید جامعه را به سمت و سوی فرزندآوری تشویق کنیم.
امام جمعه ماسال با اشاره به اینکه باید موانع پیش روی ازدواج، تشکیل خانواده و فرزندآوری را در تمام سطوح رفع کنیم افزود: اگر می‌بینیم دشمن در صدد نابودی تمدن و امت ماست، باید به مسئله خانواده و فرزندآوری به عنوان یک جهاد نگاه کرد.
حجت الاسلام موسوی تصریح کرد: حضور فرزند در خانه شادی آفرین است، زندگی را هدف‌مندتر می‌کند، آرامش روحی به پدر و مادر می‌بخشد، در کاهش آمار طلاق موثر است و در مجموع کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد و حتی می‌تواند به ثروتمندتر شدن خانواده نیز بیانجامد.
ثبت دیدگاه